Het 36e Nietzsche Congres en andere activiteiten in oktober
Wie eens het mooi gebied van de Saale wil leren kennen (of er nog een keertje wil vertoeven) en dat wil combineren met een inhoudelijk programma dat zich rondom Nietzsche afspeelt, zou tussen 17 en 20 oktober naar Naumburg of omgeving moeten afreizen. Tijdens deze vier dagen vindt namelijk het 36e Internationale Nietzsche Congres in Naumburg plaats.
Dit jaar draagt het congres de titel Nietzsche Kommentieren en staan de internationale commentaren en interpretaties van Nietzsches werk centraal. Er zijn meerdere interessante lezingen bij te wonen die onder wetenschappelijke leiding staan van Katharina Grätz, Sebastian Kaufmann en Andreas Urs Sommer.
Het Nietzsche Gesellschaft geeft hierop een korte toelichting die ik hier graag voor de Nederlandse lezers vertaal:
‘Van begin af aan werd aangenomen dat de werken van Nietzsche een bijzondere behoefte aan commentaar hebben. Tegelijkertijd werd elk commentaar ook als bijzonder moeilijk ervaren. Gustav Naumann (uitgever en drukker van de werken van Nietzsche in Leipzig s.p.) uitte bijvoorbeeld grote bedenkingen bij een commentaar op Also Sprach Zarathustra: “Commentaar geven op het boek Zarathoestra is een idee dat voor de hand ligt, maar daarom niet zonder meer kan worden goed geheten. Er is veel, heel veel dat ertegen spreekt.”
Naumanns eigen scepsis kon hem er echter niet van weerhouden om tussen 1899 en 1901 het eerste Zarathustra-commentaar in vier delen te presenteren. Tot op de dag van vandaag kampen alle Nietzsche-commentaren – en niet alleen die van de Zarathoestra – met specifieke moeilijkheden en weerstand. De reden hiervoor ligt in Nietzsches karakteristieke schrijfvormen, die genres en tradities vermengen en disciplines met elkaar verweven, die putten uit bronnen en leesvruchten, maar deze vaak onherkenbaar vervormen of volledig verduisteren.
Het Internationale Nietzsche Congres beschouwt de conclusie van het Freiburger Nietzsche Kommentar, dat in detail commentaar geeft op alle gepubliceerde werken van Nietzsche of de werken die zijn voorbereid voor druk, als een kans om de hindernissen en uitdagingen van het commentaar op Nietzsches geschriften tot onderwerp van academisch debat te maken. De bedoeling is drieledig: ten eerste moeten de specifieke eisen en problemen die het commentaar op Nietzsches teksten opwerpt worden besproken. Ten tweede zullen historische en actuele vormen van Nietzsche-commentaar worden gepresenteerd en onderworpen aan kritische reflectie. Ten derde wil het internationale Nietzsche-congres perspectieven openen voor toekomstige commentaren op Nietzsches nalatenschap en de nasleep ervan.’
Presenza (assenza) von der Saale bis zum Meer
Bij de start van het internationale congres, dus op 17 oktober, is om 20.00 in het Nietzsche Dokumentationszentrum de opening van een nieuwe tentoonstelling van Marjolijn van den Assem. Onder de titel presenza (assenza) von der Saale bis zum Meer zijn er tot eind september 2025 nieuwe tekeningen, schilderingen en ruimtelijke werken van Marjolein te bewonderen (Curator: Catarina Caetano da Rosa). Zie voor eerdere berichten over Marjolijn en haar bijna levenslange inspiratie door Nietzsche:
https://friedrichnietzsche.nl/nietzsche-blog/bewustzijn-van-schijn/
https://friedrichnietzsche.nl/nietzsche-artikelen/nietzsche-als-inspirerende-startmotor/
Voor meer informatie over het werk van Marjolijn: https://marjolijnvandenassem.nl
Over het Nietzsche Dokumentationszentrum schreef ik o.a. de volgende blogpost:
https://friedrichnietzsche.nl/nietzsche-blog/nietzsche-unlimited-in-naumburg/
‘Nietzsches Zukünfte‘ in Weimar
Voor wie Nietzsche inhoudelijk wil combineren met een uitje richting het altijd interessante Weimar is er ook nog de mogelijkheid om daar een internationale conferentie bij te wonen. Ik vertaal hierbij de tekst die de Klassik Stiftung Weimar in de aankondiging onder de titel Nietzsches Zukünfte op haar website heeft staan:
7-11 oktober 2024 in Weimar
“De filosoof, dichter en componist Friedrich Nietzsche is een van de meest invloedrijke denkers van onze tijd. Binnen een paar jaar na zijn mentale ineenstorting veranderde hij van een grotendeels onbekende auteur in een filosofische gebeurtenis van mondiale betekenis, en dat is hij tot op de dag van vandaag nog steeds. Gezien de uiteenlopende, zowel negatieve als enthousiaste ontvangst in de 20e en 21e eeuw, kan hij worden beschouwd als een uniek internationaal en interdisciplinair fenomeen. Nietzsche is een van de eerste en meest innovatieve analisten van de moderne tijd. In het licht van de aanzienlijke crises in de moderne cultuur, die nu mondiaal nauw met elkaar verweven is, is een transculturele blik op deze denker systematisch veelbelovend. Het doel van deze conferentie is om Nietzsche-wetenschappers uit letterlijk alle delen van de wereld samen te brengen en Nietzsches toekomst te onderzoeken.
We hebben daarom experts uit Azië, Noord- en Zuid-Amerika, Afrika, Europa en Oceanië uitgenodigd en hen gevraagd hun inzichten over twee vragen te delen: enerzijds zijn we geïnteresseerd in welke historische en huidige betekenis Nietzsche heeft in de verschillende landen en hoe dit zichtbaar wordt in de academische en culturele context. Aan de andere kant willen we graag meer leren over de toekomst van Nietzsches filosofie en Nietzsche-onderzoek in methodologisch, thematisch of sociaal opzicht.”
Het programma is sinds gisteren bekend en is in te zien in de volgende PDF:
De aan de Universiteit van Tilburg docerende Martine Prange (Hoogleraar Filosofie van Mens, Cultuur en Samenleving, zie ook de pagina ‘Nietzsche beoefenaars’) is op maandag 7 oktober ’s middag een van de sprekers.